Debian 13 trixie werd uitgebracht

9 augustus 2025

Na 2 jaar, 1 maand en 30 dagen ontwikkeling, stelt het Debian-project met trots zijn nieuwe stabiele versie 13 (codenaam trixie) voor.

trixie zal de komende 5 jaar worden ondersteund dankzij het gezamenlijke werk van het Debian Beveiligingsteam en het Debian Langetermijnondersteuningsteam.

Debian 13 trixie wordt geleverd met verschillende desktopomgevingen, zoals:

Deze release bevat meer dan 14,100 nieuwe pakketten op een totaal aantal van 69,830 pakketten, terwijl meer dan 8,840 pakketten als verouderd verwijderd werden. 44,326 pakketten werden in deze release bijgewerkt. Het totale schijfgebruik voor trixie bedraagt 403,854,660 kB (403 GB) en bestaat uit 1,463,291,186 regels code.

Onze dank gaat uit naar onze vertalers die de manpagina's voor trixie beschikbaar hebben gemaakt in meerdere talen.

Het manpages-l10n-project heeft veel verbeterde en nieuwe vertalingen van man-pagina's opgeleverd. Vooral de Roemeense en Poolse vertalingen zijn sinds bookworm aanzienlijk verbeterd. Alle architecturen behalve i386 gebruiken nu een 64-bits time_t ABI, die datums na 2038 ondersteunt. Medewerkers van Debian hebben aanzienlijke vooruitgang geboekt in het zorgen voor het feit dat het bouwen van pakketten byte-voor-byte reproduceerbare resultaten oplevert. U kunt de status van de op uw systeem geïnstalleerde pakketten controleren met het nieuwe pakket debian-repro-status, of u kunt naar reproduce.debian.net gaan voor de algemene statistieken van Debian over trixie en volgende.

Debian 13 trixie bevat talrijke bijgewerkte softwarepakketten (meer dan 63% van alle pakketten uit de vorige release), zoals:

Met deze brede selectie van pakketten en de traditionele brede architectuurondersteuning blijft Debian opnieuw trouw aan zijn doel om Het Universele Besturingssysteem te zijn. Het is geschikt voor veel verschillende gebruikssituaties: van desktopsystemen tot netbooks, van ontwikkelservers tot clustersystemen, en voor database-, web- en opslagservers. Tegelijkertijd zorgen extra inspanningen voor kwaliteitsgarantie, zoals automatische installatie- en upgradetests voor alle pakketten in het Debian-archief, ervoor dat trixie voldoet aan de hoge verwachtingen die gebruikers hebben van een stabiele Debian-release.

Deze release ondersteunt voor het eerst officieel de riscv64-architectuur, waardoor gebruikers Debian op 64-bits RISC-V-hardware kunnen gebruiken en er kunnen genieten van alle functies van Debian 13. In totaal worden zeven architecturen officieel ondersteund in trixie:

i386 wordt niet langer ondersteund als reguliere architectuur: er is geen officiële kernel en geen Debian-installatieprogramma voor i386-systemen. De i386-architectuur is nu alleen bedoeld voor gebruik op een 64-bits (amd64) CPU. Gebruikers met i386-systemen moeten niet opwaarderen naar trixie. In plaats daarvan raadt Debian aan om ze waar mogelijk opnieuw te installeren als amd64 of de hardware buiten gebruik te stellen.

trixie is de laatste release voor de armel-architectuur. Zie 5.1.3. Laatste release voor armel in de notities bij de release voor meer informatie over onze ARM EABI-ondersteuning.

Het Debian Cloud-team publiceert trixie voor verschillende cloudcomputingdiensten:

Het genericcloud-image zou in elke gevirtualiseerde omgeving moeten kunnen werken, en er is ook een nocloud-image dat handig is voor het testen van het bouwproces.

Cloud-images bieden automatiseringsuitbreidingen via ``cloud-init`` en geven prioriteit aan het snel opstarten van instanties met behulp van speciaal geoptimaliseerde kernelpakketten en grub-configuraties.

Zin om het eens uit te proberen?

Als u Debian 13 trixie gewoon wilt uitproberen zonder het te installeren, kunt u een van de beschikbare live-images gebruiken. Hiermee laadt u en voert u het volledige besturingssysteem uit in een alleen-lezen modus in het geheugen van uw computer.

Deze live-images worden ter beschikking gesteld voor de architectuur amd64 en zijn beschikbaar voor dvd, USB-stick en netboot-opstellingen. De gebruiker kan kiezen uit verschillende desktopomgevingen om uit te proberen: GNOME, KDE Plasma, Cinnamon, MATE, LXDE, LXQt, en Xfce. Debian Live trixie heeft een standaard live-image, waardoor het ook mogelijk is om een basaal Debian-systeem uit te proberen zonder enige grafische gebruikersinterface.

Als u het besturingssysteem leuk vindt, heeft u de mogelijkheid om het vanaf het live-image op de harde schijf van uw computer te installeren. Het live-image bevat zowel het onafhankelijke Calamares-installatieprogramma als het standaard Debian-installatiesysteem. Meer informatie is te vinden in de notities bij de release en de secties van de website van Debian over live installatie-images. Multi-architectuur Debian trixie-containerimages zijn ook beschikbaar op Docker Hub. Naast de standaardimages is er een afgeslankte variant beschikbaar om schijfgebruik te verminderen. Het Debian installatiesysteem en Debian live-images kunnen nu worden opgestart met HTTP Boot op ondersteunde UEFI- en U-Boot-firmware.

Om Debian 13 trixie rechtstreeks op het opslagapparaat van uw computer te installeren, kunt u kiezen uit verschillende soorten installatiemedia die u kunt downloaden, zoals: Blu-rayschijf, dvd, cd, USB-stick, of via een netwerkverbinding. Raadpleeg de Installatiehandleiding voor meer details.

Debian kan nu in 78 talen worden geïnstalleerd, waarvan de meeste beschikbaar zijn in zowel een op tekst gebaseerde als in een grafische gebruikersinterface.

De installatie-images kunnen nu reeds worden gedownload via bittorrent (de aanbevolen methode), jigdo, of HTTP; zie Debian on CDs voor verdere informatie. trixie zal weldra ook beschikbaar zijn op fysieke dvd-, cd-, en blu-rayschijven bij talloze leveranciers.

Debian opwaarderen

Opwaarderingen naar Debian 13 trixie vanaf de vorige release, Debian 12 bookworm, worden voor de meeste configuraties automatisch afgehandeld door het pakketbeheerprogramma APT.

Voordat u een opwaardering van uw systeem uitvoert, is het sterk aanbevolen om een volledige back-up te maken, of op zijn minst een back-up van alle gegevens of configuratie-informatie die u zeker niet wilt kwijt raken. De opwaarderingshulpmiddelen en het opwaarderingsproces zijn vrij betrouwbaar, maar een hardwarestoring midden in een opwaardering kan resulteren in een ernstig beschadigd systeem.

De belangrijkste zaken waarvan u een back-up zult willen maken, zijn de inhoud van /etc, /var/lib/dpkg, /var/lib/apt/extended_states en de uitvoer van:

$ dpkg --get-selections '*' # (de aanhalingstekens zijn belangrijk)

We verwelkomen alle informatie van gebruikers met betrekking tot de opwaardering van bookworm naar trixie. Deel informatie door een bug in te dienen met uw resultaten bij het bugvolgsysteem van Debian met behulp van het pakket upgrade-reports.

Er werd veel ontwikkeld aan het installatiesysteem van Debian sinds zijn vorige officiële release met Debian 12, wat heeft geleid tot verbeterde hardwareondersteuning en enkel zeer handige nieuwe functies, zoals

Het is raadzaam om vermeldingen van bookworm-backports te verwijderen uit de bronnenlijstbestanden voor APT vóór de opwaardering; overweeg om na de opwaardering trixie-backports toe te voegen.

Als u in uw APT-configuratie ook gebruik maakt van pinning of van APT::Default-Release, is het waarschijnlijk dat er aanpassingen nodig zijn om de opwaardering van pakketten naar de nieuwe stabiele release mogelijk te maken. Overweeg om APT-pinning uit te schakelen.

Onder bepaalde omstandigheden kunnen er problemen optreden tijdens het opwaarderingsproces of tijdens het uitvoeren van trixie.

Zo wordt de TLS-ondersteuning in de OpenLDAP-client libldap2 en server slapd nu geleverd door OpenSSL in plaats van GnuTLS. Dit heeft invloed op de beschikbare configuratieopties en hun gedrag. Als er geen TLS CA-certificaten zijn opgegeven, wordt de standaard vertrouwensopslagplaats van het systeem nu automatisch geladen. Als u niet wilt dat de standaard CA's worden gebruikt, moet u de vertrouwde CA's expliciet configureren. Voor meer informatie over de configuratie van de LDAP-client kunt u de man-pagina ldap.conf.5 raadplegen.

We hebben dit en andere mogelijke problemen gedocumenteerd in 5. Problemen waarmee u rekening moet houden bij trixie in de notities bij de release. We raden u aan dit te lezen voordat u een opwaardering uitvoert.

Zoals altijd kunnen Debian-systemen probleemloos worden opgewaardeerd terwijl ze blijven functioneren, zonder enige gedwongen uitvaltijd, maar het wordt sterk aanbevolen om de notities bij de release te lezen alsook de installatiehandleiding voor mogelijke problemen en voor gedetailleerde instructies over installeren en opwaarderen. De notities bij de release zullen in de weken volgend op de release verder worden verbeterd en vertaald naar andere talen.

Over Debian

Debian is een vrij besturingssysteem dat ontwikkeld wordt door duizenden vrijwilligers van over de hele wereld die samenwerken via het internet. De belangrijkste sterke punten van het Debian-project zijn het feit dat het gedragen wordt door vrijwilligers, de toewijding aan het Debian Sociale Contract en aan Vrije Software, en het streven om het best mogelijke besturingssysteem aan te bieden. Deze nieuwe release is weer een belangrijke stap in die richting.

Contactinformatie

Raadpleeg voor meer informatie de webpagina's van Debian op https://www.debian.org/ of stuur een e-mail naar <press@debian.org>.